Við vor­um sam­stíga með tábergssig okk­ar og á tíma­bili við það að ganga af göfl­un­um. Tábergssig er af­skap­lega hvim­leiður kvilli, tala nú ekki um ef maður er mikið á ferðinni um fjöll og firn­indi. Við hvert fót­mál var eins og verið að senda raf­straum fram í tærn­ar. Sjálf hafði ég ósjald­an greint tábergssig á lækna­stofu en hafði ekki hug­mynd um hve verk­ur­inn var slæm­ur. Talandi um að geta ekki sett sig í spor annarra! 

Héld­um við hjón­in því í róm­an­tíska ferð til stoðtækja­fræðings, sem staðfesti grun­inn og sendi okk­ur heim með inn­legg og tóma buddu. En mér fannst þetta inn­legg aldrei gera nógu mikið fyr­ir mig og fann alltaf hve veik­b­urða fót­ur­inn var – hann var alltaf að minna á sig. Allt benti til þess að við þyrft­um að nota inn­legg til æviloka, herða okk­ur upp og hætta væl­inu. Það var samt eitt­hvað sem hvíslaði að mér að þetta þurfti ekki að vera svona. 

Af hverju fær maður tábergssig?

Al­geng or­sök tábergssigs er mikið álag á fæt­ur. Ég hafði verið að hlaupa löng nátt­úru­hlaup þegar það mætti á svæðið. Skekkja á fót­um eða skór sem passa illa geta einnig ýtt und­ir eða flýtt fyr­ir komu þess. 

Fæt­ur eru hálf­gerð dverga­smíði. Hvor fót­ur sam­an­stend­ur af 26 bein­um, 33 liðamót­um og meira en 100 vöðvum, sin­um og liðbönd­um. Þessi sam­setn­ing vinn­ur að því að bera vigt­ina okk­ar, veita stuðning, jafn­vægi og hreyf­an­leika. Lengst af í þró­un­ar­sög­unni þurftu fæt­urn­ir að bera okk­ur á ójöfnu und­ir­lagi, jafn­vel á harðahlaup­um und­an hættu. Þá mátti virkja alla þessa vöðva til að halda okk­ur á tán­um. Hlut­falls­lega er afar stutt síðan við fór­um að ganga í sóluðum skóm – eða síðustu 100 eða 200 ár af þeim 300.000 árum frá því að hinn viti borni maður kom fram á sjón­ar­sviðið. 

Það seg­ir sig sjálft að fæt­ur eru ekki hannaðir til að ganga í flöt­um skóm og á flötu und­ir­lagi þar sem þorri vöðvanna ligg­ur í dvala ára­tug eft­ir ára­tug. 

Eng­in lækn­ing

Á lækna­stof­unni voru gefn­ar hálf gagns­laus­ar ráðlegg­ing­ar, komst ég fljót­lega að. Ég lagðist samt í smá rann­sókn­ar­vinnu í veikri von um að finna lækn­ingu en ein­ung­is til að kom­ast að því að það var eng­in al­vöru lækn­ing. Kæla með ís, vera í góðum skóm og nota inn­legg. Og halda áfram að beita alls ekki fót­un­um eins og skap­ar­inn hafði ætlað. 

Ég trúi því að lík­am­inn bili sjaldn­ast upp úr þurru. Það er oft­ast ein­hver or­sök fyr­ir veiki þó vissu­lega vit­um við ekki alltaf hver hún er. Oft er það eitt­hvað í hegðun okk­ar sem á í hlut.

Aft­ur að okk­ur hjón­um. Tím­inn leið. Alla­vega marg­ir mánuðir. Kannski nokk­ur ár. Örugg­lega fimmtán inn­leggj­um síðar. 

Óvænt lækn­ing

Haust eitt vor­um við hjón­in stödd í klif­ur­leiðangri í Montserrat fjall­g­arðinum á Spáni. Eins og stund­um þegar við ferðumst sam­an, villt­umst við af leið. Við enduðum á að þvæl­ast upp og niður skógi vaxn­ar fjalls­hlíðar. Ég var í flip-flops san­döl­um (hér vant­ar ís­lenskt orð) og þurfti að virkja alla vöðvana í fót­un­um til að missa ekki sandal­ana af mér eða renna á laus­um lauf­blöðum niður hlíðina. 

Mér til undr­un­ar var verk­ur­inn horf­inn seinna þenn­an dag. Í fyrsta sinn í lang­an tíma voru fæt­urn­ir ekki að angra mig. Lík­lega er það ímynd­un að hluta en mér fannst strax meira hold í fót­un­um, svo­lítið eins og maður upp­lif­ir að vöðvar þrútna eft­ir að maður tek­ur vel á því. Fótaaðgerðarfræðing­ur­inn minn staðfesti svo til­finn­ingu mína. Hún sá greini­lega mun á hold­inu. 

Merki­leg­ast var að verk­ur­inn hvarf og kom ekki aft­ur fyrr en ég fór aft­ur að ganga í lokuðum skóm. En hann lagaðist um leið og ég fór í sandal­ana og kreppti ilj­ar meðvitað, t.d. þegar ég var að stúss­ast í eld­hús­inu. Nú eru liðin mörg ár og á meðan ég held mig á tán­um eða í flip-flops san­döl­um þá eru fæt­urn­ir eins og hug­ur minn. 

Vöðvar sem við not­um ekki rýrna. Öll þyngd lík­am­ans hvíl­ir á fót­un­um og því ekki að undra að við för­um að finna til þegar holdið minnk­ar og hætt­ir að veita stuðning við bein og taug­ar.  Ég held því að okk­ur sé hollt að vera stund­um á tán­um á ójöfnu yf­ir­borði, til dæm­is með því að ganga um ber­fætt í nátt­úr­unni eins og forfeður okk­ar. Prófaðu að horfa á fót­inn þegar þú geng­ur í opn­um flip-flops san­döl­um og sjáðu hvernig vöðvar fót­anna byrja að vinna. 

Eins og api

Mig lang­ar að deila með ykk­ur ráði sem fótaaðgerðarfræðing­ur­inn Ásdís Svein­björns­dótt­ir gaf mér og ég nota óspart. Ef þú miss­ir hlut á gólfið notaðu tærn­ar til að taka hann upp, ef þú get­ur. Ég hef reynd­ar gert þetta frá því ég var krakki af því að ég nennti ekki að beygja mig en hafði hætt því þar sem maður­inn minn var alltaf að gera grín að mér og líkja mér við apa. Kannski þurf­um við ein­mitt að haga okk­ur stund­um eins og apar. Hann er alla­vega stein­hætt­ur að gera grín að mér núna. 

Með þessu er ég samt ekki að segja að ég telji að all­ir geti læknað sig af tábergssigi á sama hátt og við hjón­in en það sak­ar ekki að reyna.

Lifið heil og haldið ykk­ur reglu­lega á tán­um!